نقشه و طراحی فرش مهمترین جلوه و معیار برای جلب نظر خریداران فرش ماشینی است. در گذشت زمان طراحان فرش ماشینی یا حفظ سنت های گذشته اقدام به نوآوری و شیوه های جدید و جالبی در طراحی فرش کرده اند . هدف ما در این مقاله بر این است تا با برخی از مهمترین سبک های طراحی فرش ماشینی آشنا شویم .
طرح فرش ماشینی
طرح سنتی یا کلاسیک
منظور از طرح کلاسیک ، طرحی است که از گذشته ها در فرش های ایرانی و فرش های دستبافت دیده می شده است . مهمترین شاخصه های این طرح ها وجود ترنج ، لچک و حاشیه است.
این مطلب را از دست ندهید:
تفاوت فرش 700 شانه بافت دستگاه hcp و دیگر دستگاه های فرش ماشینی
قسمت میانی فرش های کلاسیک که معمولا به صورت گرد طراحی می شود را ترنج فرش می گویند. حال این ترنج ها بسته به نوع طرح ها بزرگ و یا کوچک بافته می شوند. لچک نیز به طراحی هایی اگفته می شود که در کنج داخلی حاشیه فرش بافته میشود . معمولا در تعریف طرح فرش ماشینی کلاسیک می گویند که همانند یک حیاط خانه سنتی ایرانی است که ترنج فرش نماد از حوض میان حیاط و لچک ها نماد گل کاری و باغچه است . از مهمترین طرح های کلاسیک باید به طرح های اصفهان ، شیخ صفی ، نایین و شمس باید اشاره کرد.
طرح افشان
از دیگر طرح های بسیار پرطرفدار و زیبا باید به طرح افشان اشاره کرد . تفاوت طرح افشان با فرش کلاسیک این است که ترنج در این گونه فرش ها حذف شده است. لچک گاهی در بعضی از فرش های افشان حذف شده و گاهی نیز دیده می شود. اما لچک اگر باشد به بزرگی در طراحی های فرش های کلاسیک نیست. با حذف ترنج نقشه فرش بازتر دیده میشود و در چیدمان منازل خانه را بزرگتر نشان خواهد داد و برای منازل با متراژهای پایین گزینه بسیار مناسبی برای انتخاب فرش ماشینی است
طرح های افشان درباری ، افشان نیلوفر ، یاشار ، افشان صفوی ، افشان گلفرنگ از جمله طرح های پر طرفدار افشان هستند.
طرح خشتی
در کنار طرح های غالب کلاسیک و افشان ، طرح خشتی نیز طرفداران خود را دارد . پیشینه و خواستگاه طرح خشتی مربوط به عشایر و قبیله های ایرانی است . در طرح کلی فرش خشتی از مربع یا مستطیل های کوچک استفاده شده که با چیده شدن این اشکال در کنار هم یک نمایی چیده شده از خشت ها دیده می شود . در هر کدام از این خشت ها نیز عموما طرح های خاص و متفاوتی دیده می شود . از دیگر تفاوت های طرح خشتی با سایر طرح ها باید به این نکته اشاره کرد که معمولا طرح خشتی به صورت قرینه نیست . طرح های کلاسیک و افشان از لحاظ عرضی و طولی کاملا قرینه است اما در طرح خشتی اصلا تقارنی وجود ندارد .
طرح مدرن
طراحان فرش ماشینی برای جلب نظر و سلیقه های متفاوت در سالهای اخیر طراحی های متفاوت و متنوعی را انجام داده اند . تنوع بسیار بالای این نوع طرح ها به قدری است که نمی توان شاخصه بازری برای این طرح ها ذکر کرد . گاهی اوقات از شاخصه های همانند ترنج در طرح های کلاسیک استفاده می شود ( طرح هالیدی ، طرح کادو ) . و گاهی کاملا متفاوت از طرح های سنتی و کلاسیک همانند طرح جزیره ، تاج محل ، طرح نیلا ، طرح آریا مهر .
طرح های تلفیقی
در طراحی های تلفیقی ، معمولا از طرح ترنج فرش های کلاسیک استفاده می شود در کنار طرح خشتی . از طرح های معروف این سبک ها طرح حوض نقره ، طرح ناردون ، کژال ، خاتون و شاهسوند باید نام برد .